Szanowni Państwo!
Moi znajomi szykują się do wesela, a co za tym idzie zabierają się za wypisywanie zaproszeń. Jedno z nazwisk gości stało się problematyczne. Mowa o nazwisku Jakoktochce. Znajomi chcą uniknąć trendu pozostawiania nazwisk w mianowniku, dlatego spróbowali zmierzyć się z tym zadaniem.
Czy zasada dotycząca odmiany nazwisk wg paradygmatu przymiotnika będzie właściwa? Państwo Jakoktochcejowie? W przypadku mężczyzny, dopełniacz: pana Jakoktochcego?
Małżonka ma dwuczłonowe nazwisko: Ogierman-Jakoktochce. Czy poprawny dopełniacz to Ogierman-Jakoktochcejowej? Narzędnik: Ogierman-Jakochtocejową?

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

Pozdrawiam

M. Mehl

Szanowni Państwo,
spotkałem się z wieloma opiniami, iż nie należy zaczynać zdania od cyfry. Pytanie moje więc brzmi: czy zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny możemy rozpoczynać zdania od cyfry? Na przykład: „17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”. Czy może poprawniej brzmiałoby zdanie: „Dnia 17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Czytelnik

Proszę Państwa, w języku technicznym często używane jest słowo bypass (z języka angielskiego) i pisane jako bajpas. Czy poprawniej jest kanał obejściowy (obejście) – tak ja uważam, ale inżynierowie często stosują – nawet w oficjalnych tłumaczonych dokumentacjach – bajpas lub piszą bypass.
Co ciekawe, w tej chwili mam tekst niemiecki o kotle odzyskowym i jest w nim użyte słowo angielskie bypass, w pisowni niemieckiej bez spójnika, by-pass. Niemcy dawniej stosowali Umleitung, co jest polskim odpowiednikiem obejścia (przewód obejściowy), a w dużych kotłach kanał obejściowy.
Pytanie brzmi: czy wolno i jest elegancko używać słowa bypas i jak pisać? – Chyba przez jedno s?
Zbigniew Rataj
Politechnika Śląska – nauczyciel akademicki.

Dzień dobry, jako prawnik mam problem z interpunkcją urzędowego tekstu.

W wyrokach sądowych wszelkich instancji tradycyjnie używa się zwrotu „Sąd zważył, co następuje:”, co jest wstępem do szerokiego przedstawienia prawnych motywów wyroku — nie jako wyliczenie, ale jako ciągły, czasem kilkustronicowy tekst. Czy użycie dwukropka na końcu zwrotu jest w takiej sytuacji prawidłowe? Może raczeń powinno używać się wówczas kropki? A może dwukropek jest poprawnie użyty tylko wówczas, gdy później następuje zdanie w rodzaju „powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości” lub „apelacja jest bezzasadna”?

Z poważaniem

Piotr

Szanowni Państwo,
mam następującą wątpliwość: flizelina czy fizelina? Czy może są to dwa różne materiały o różnym przeznaczeniu? W poradni znalazłam odpowiedź, że w najnowszym słowniku będzie forma fizelina. Ale czy będzie ona funkcjonowała obok flizeliny? W encyklopedii PWN w tej chwili podano formę flizelina. Z czego wynika ta zmiana? Czy ten wyraz ma coś wspólnego z niemieckim Fliese?
I jeszcze jeden drobiazg: piec CO, co, c.o. czy C.O.?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam – Joanna

Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?

Dziękuję za pomoc

Łukasz

W związku z odszkodowaniami dla Polaków od Niemców usłyszałem w radiu, że „Konflikt spowodował zły wybór przelicznika”. Mam wątpliwości, słysząc dość często podobne zdania, czy takie sformułowania są poprawne? Czy nie powinno być: „Konflikt spowodowany został przez zły wybór przelicznika"? A może się czepiam, skoro domyślam się, o co chodziło mówiącemu? Pozdrawiam.
Andrzej Kurowski, lat 47

Szanowni Państwo,

proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu 'jakby' / 'jak by' w konstrukcjach typu:

Jakby / Jak by co, jestem w domu.

Jakby / Jak by mi zależało, napisałbym wcześniej.

W słowniku na Państwa portalu jest podany taki przykład użycia spójnika 'jakby':

Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.

Czy w przesłanych przeze mnie zdaniach będzie podobnie?

Łączę pozdrowienia

Jacek Zwierzyński

Szanowni Państwo,

Zwracam się z uprzejmym zapytaniem, czy użycie słowa jakkolwiek w zastępstwie  jednak / mimo wszystko jest w poniższych przykładach poprawne?

1. Jakkolwiek chciałbym poświęcić kilka chwil na kwestie teoretyczne, aby w dalszej części omówić argumenty. (Chciałbym jednak poświęcić...)

2. Jakkolwiek próbując oceniać przypadki budzące wątpliwości, z całą pewnością warto zasięgnąć po wiedzę doświadczonych osób. (Próbując jednak oceniać...)

Z wyrazami szacunku,

W.S.